Qarpız-yemiş niyə bahalaşıb? - Əsl səbəblər

Son günlər həm sahələrdə, həm də topdansatış mərkəzlərində qarpız və yemişin qiymətində müşahidə olunan artımın səbəbi havaların kəskin isti keçməsinin nəticəsidir.BAKU.WS xəbər verir ki, bunu kənd təsərrüfatı üzrə ekspert Nicat Nəsirli Trend-ə açıqlamasında deyib. N.Nəsirli bildirib ki, hazırda qarpızın qiyməti 50-60 qəpikdir, yemiş isə 60 qəpikdən aşağı deyil.Ekspert qeyd edib ki, bu il vəziyyət ötən illərdəkindən fərqli olub: “Bu il havalar çox isti keçdiyi üçün sahələrdə qarpız tağlarını yandırıb və məhsuldarlıq xeyli aşağı düşüb. Əgər hər il Sabirabadda qarpız yığımı iyulun sonunda başa çatırdısa, bu il bu proses ən azı 20 gün tez başa çatıb və ona görə də bazarda qıtlıq yaranıb”.O vurğulayıb ki, qarpız və yemişin daha da bahalaşacağı ilə bağlı səsləndirilən fikirlərin əsası yoxdur:“Hətta deyirlər ki, qarpızın qiyməti bir manatı ötəcək. Mən o qədər bahalaşma gözləmirəm. Bilirsiniz ki, iyul-avqust ayları qarpızın əsas mövsümüdür. Qeyd etdiyim kimi, hazırda bazarda qıtlıq yaradan əsas amil ondan ibarətdir ki, Sabirabadda qarpız sahələrində məhsul artıq qurtarıb. İndi Bakıya, Sumqayıta və digər iri şəhərlərə məhsullar əsasən Bərdə, Ağcəbədi, İmişli və digər rayonlardan gətirilir. Əgər fikir versəniz, bazarda hər il təqribən bir həftə boşluq yaranır.Çünki əvvəlcə qarpız Sabirabadda yetişir və bazara çıxır, sonra digər rayonlardan. Yuxarıda qeyd olunan rayonlarda qarpız yığımı intensivləşdikcə, bazarda məhsul artacaq və qiymətlərdə sabitlik yaranacaq. Bu baxımdan qiymətlərdə o qədər də ciddi artım gözləmirəm. Ola bilər ki, qiymətlər təxminən 70-80 qəpiyə çatsın, ancaq avqust ayında əsas mövsüm başlayanda qarpızın qiyməti sabitləşəcək”.Ekspert pambığın əkin sahələrinin genişlənməsinin də buna təsirini qeyd edib: "Müəyyən qədər də pambıq sahələri bostan sahələrinin hesabına genişləndirilib. Bu il pambıq sahələri 18 min hektardan 130 min hektara qalxıb. Bu ərazilərin içərisində əvvəllər bostan bitkilərinin əkildiyi sahələr də var”.Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi də Azərbaycanda satılan qarpızın qiymətinin artmasına münasibət bildirib.Nazirliyin mətbuat xidmətinin rəhbəri Anar Hüseynovun sözlərinə görə, son zamanlar qarpızın bahalaşması ilə bağlı nazirliyə müraciətlər daxil olur: "Nazirlik nəinki qarpızın, ümumiyyətlə, heç bir məhsulun qiymətinin müəyyən olunmasında iştirak etmir. Liberal iqtisadiyyatlarda bazar qiymətləri tələb-təklif əsasında formalaşır. Bizim missiyamız fermerləri hansısa məhsulun əkilib-becərilməsi ilə bağlı məlumatlandırmaq, tövsiyə vermək, onları aqrotexniki qulluq qaydaları ilə bağlı maarifləndirmək, fitosanitar xidmət göstərməkdir.Qarpızın bahalaşmasına gəldikdə isə qurum rəsmisi fermerlərin hələ də tələb-təklif qanunlarına uyğunlaşa bilmədiyini əsas gətirir: "Hamımız bilirik ki, hər il hansısa məhsul əvvəlki illə müqayisədə baha və yaxud ucuz olur. Bu il bazarda hansı məhsul baha olubsa, əksər fermerlər sanki sözləşmiş kimi gələn il həmin məhsuldan əkirlər, nəticədə bazarda məhsul bollaşır və qiymətlər aşağı düşür. Və yaxud bu il ucuz olan məhsulu gələn il əkmirlər, nəticədə bazarda həmin məhsul bahalaşır. Bu prosesdən ən çox əziyyət çəkən təbii ki, fermerlər özləridir".A.Hüseynov səbəblər sırasında daha çox gəlir gətirən texniki bitkilərin becərilməsinə marağın artması, yayın quraq keçməsi və s. amilləri də sadalayıb: "Bu problemlər məsələn, Bərdə, Ağcabədi, Zərdab, Kürdəmir və İmişlidə qarpızın gec yetişməsinə səbəb olub, bazarda qıtlığın yaranmasının, qiymətlərin artmasının səbəblərindən biri də budur".Qeyd edək ki, bir müddət əvvəl qarpızın qiyməti 25-40 qəpik arasında dəyişirdi.BAKU.WS