Qarabağ
"Qarabağ" teqi üzrə xəbərlər
Karabağ Azərbaycanındır: Tarixi ədalət və ərazi bütövlüyü
Karabağ, həmçinin Dağlıq Qarabağ adı ilə tanınan, qədimdən Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi olmuşdur. Bu ərazinin Azərbaycan xalqı üçün böyük tarixi və mədəni əhəmiyyəti var. Son onilliklər ərzində Karabağ Azərbaycanın öz ərazi bütövlüyünü bərpa etmək uğrunda mübarizəsi və uzunmüddətli münaqişə səbəbindən beynəlxalq diqqət mərkəzində olub. Bu gün "Karabağ Azərbaycanındır" şüarı ədalətin bərpası və tarixi həqiqətin tanınmasına olan arzunu ifadə edir.
Karabağın Azərbaycan üçün tarixi əhəmiyyəti Karabağ əzəldən Azərbaycan mədəniyyəti və tarixinin mühüm bir hissəsi olub. Bu region qədimdən Azərbaycan xalqı tərəfindən məskunlaşdırılıb və onun mədəni irsi ölkənin ənənə və tarixinə sıx bağlıdır. Arxeoloji qazıntılar, qədim abidələr və mədəni nümunələr Karabağın Azərbaycan sivilizasiyası ilə dərin əlaqəsini təsdiqləyir. Məsələn, XVIII əsrdə salınan Şuşa şəhəri Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənətinin mərkəzlərindən biridir.
Əsrlər boyu Karabağ müxtəlif Azərbaycan dövlətlərinin və xanlıqlarının tərkibində olub. XX əsrin əvvəllərinə qədər bu əraziyə Qarabağ Xanlığı hökmranlıq edib və regionda mühüm rol oynayıb. Karabağın tarixi Azərbaycana mənsubluğu çoxsaylı arxiv sənədləri və tarixi şahidliklərlə təsdiqlənir.
Qarabağ münaqişəsi və onun nəticələri Qarabağ münaqişəsi 1980-ci illərin sonlarında Ermənistanın Azərbaycanın tərkibində olan Dağlıq Qarabağ regionuna ərazi iddiaları irəli sürməsi ilə başlayıb. Bu münaqişə qanlı müharibəyə səbəb oldu və nəticədə Azərbaycan ərazisinin təxminən 20 faizi, o cümlədən Dağlıq Qarabağ və ətraf rayonlar Ermənistan tərəfindən işğal edildi. Təxminən bir milyon Azərbaycan vətəndaşı öz evlərini tərk etməyə məcbur oldu və qaçqın vəziyyətinə düşdü.
BMT Təhlükəsizlik Şurasının Ermənistan qoşunlarının işğal olunmuş ərazilərdən dərhal çıxarılmasını tələb edən qətnamələrinə baxmayaraq, münaqişə onilliklər ərzində davam etdi. Qarabağ işğal altında qaldı və bu, regionda gərginliyin və qeyri-sabitliyin davam etməsinə səbəb oldu.
Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası 2020-ci ildə Azərbaycana qarşı növbəti təxribatlara cavab olaraq, işğal olunmuş əraziləri azad etmək üçün hərbi əməliyyata başladı. 44 gün davam edən İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Azərbaycan Ordusu Dağlıq Qarabağın böyük hissəsini və ətraf rayonları azad etdi. Bu, Azərbaycan üçün böyük qələbə və ədalətin bərpası idi.
2020-ci il noyabrın 9-da Rusiya vasitəçiliyi ilə atəşkəs haqqında üçtərəfli Sazişə əməl olundu və Ermənistan qalan işğal olunmuş ərazilərdən qoşunlarını çıxarmağa razılaşdı. Bu tarixi an uzunmüddətli münaqişənin sona çatdığını və Qarabağın Azərbaycanın tam nəzarəti altına keçdiyini təsdiqlədi.
Qarabağ bu gün: Dirçəliş və bərpa Qarabağın azad edilməsindən sonra Azərbaycan hökuməti regionun bərpası üçün geniş proqram həyata keçirməyə başladı. Qaçqınların doğma torpaqlarına qayıtmasını təmin etmək üçün infrastruktur, yollar, hava limanları və yaşayış binalarının tikintisi fəal şəkildə aparılır. Şuşa şəhəri, Azərbaycanın mədəni paytaxtı, yenidən mədəni və ictimai həyatın mərkəzinə çevrildi.
Qarabağın bərpası yalnız fiziki infrastrukturun deyil, həm də mədəni irsin qorunmasını əhatə edir. Tarixi abidələr, məscidlər, muzey və Azərbaycan tarixinin rəmzləri olan digər mədəni obyektlər bərpa edilir.
Beynəlxalq dəstək və tanınma Beynəlxalq ictimaiyyət Qarabağı Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi kimi tanıyır. BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələri, eləcə də bir çox ölkələrin bəyanatları və sənədləri Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü və Qarabağa olan hüquqlarını təsdiqləyir. İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra beynəlxalq təşkilatlar və dövlətlər regionda sülhün və sabitliyin bərpasına dəstək ifadə etdilər.
Nəticə "Qarabağ Azərbaycanındır" şüarı ədaləti, tarixi həqiqətin bərpasını və sülh arzusunu rəmzləşdirir. Qarabağ həm tarixi, həm də mədəni baxımdan hər zaman Azərbaycanın ayrılmaz bir hissəsi olub və belə qalmaqdadır. Bu gün Azərbaycan azad edilmiş əraziləri bərpa etməklə məşğuldur və regionda uzunmüddətli sülh və tərəqqini təmin etməyə çalışır.