055 213 76 73
Mayın 18-də Tovuzda itkin düşən 13 yaşlı Əfsanə Mətləb qızı Tağıyevanın başına gələnlər ictimaiyyəti sarsıtdı. Məlum oldu ki, yeniyetməni 1979-cu il təvəllüdlü Xudat sakini Səfər Kavazov aparıb.
Xatırladaq ki, həmin şəxsin böyüyü 12 yaşında olmaqla üç övladı var. Özünü 20 yaşlı gənc kimi təqdim edən S.Kavazov “Snapchat” vasitəsilə Ə.Tağıyeva ilə tanış olub və onunla evlənəcəyini vəd edib. Mayın 14-də o, yetkinlik yaşına çatmayan Əfsanəni Tovuzdan Xudata aparıb və onunla cinsi əlaqədə olub.
Media.Az Azərbaycan İnsan Hüquqları Mərkəzinin direktoru, tanınmış hüquq müdafiəçisi Eldar Zeynalovla mövzu barədə söhbətləşib.
E.Zeynalovun sözlərinə görə, bu halda cinayət məsuliyyəti cinsi əlaqənin könüllü və ya məcburi olmasından asılı deyil:
“Bu, cütlükdəki partnyorun 14 yaşına çatmaması və aralarındakı yaş fərqinin iki ildən çox olması ilə müəyyən edilir.
O cümlədən, Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 152.2-ci maddəsində göstərilir ki, 14 yaşına çatmayan şəxslə cinsi əlaqədə olma və ya cinsi xarakterli digər hərəkətlər üç ildən altı ilədək müddətə azadlıqdan məhrumetmə ilə cəzalandırılır”.
Hüquqşünas bildirir ki, S.Kavazov yeniyetməni qaçırdığına görə də ittiham oluna bilər:
“Həmin şəxs qızı aldadıb, özünü onunla evlənmək istəyən 20 yaşlı subay oğlan kimi göstərib. Amma onun daha yaşlı və hətta evli bir adam olduğu ortaya çıxdı. Qızın bu fırıldaqçının arvadı və uşaqları ilə bir evdə olması ehtimalı azdır. Bəlkə, o, qızı hamıdan gizləyib, ailəsi ilə əlaqəni kəsib... O zaman adam oğurluğu ittihamlarından, çətin ki, qaça bilsin. Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 144.3-cü maddəsinə əsasən, yetkinlik yaşına çatmayan şəxsi qaçırdığına görə onu 10 ildən 15 ilədək müddətə azadlıqdan məhrumetmə cəzası gözləyir”.
Ekspert deyib ki, adam oğurluğuna görə cəzanın maksimum müddətinin 12 ildən çox olması nəzərə alınaraq, bu cinayət xüsusilə ağır cinayət kimi təsnif edilir. Buna görə də qeyd olunan maddələr üzrə qəti cəza təyin edilərkən onların tam və ya qismən əlavə edilməsi tətbiq edilir (Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 66.3-cü maddəsi). Belə olan halda ciddi rejimli koloniyalarda 12 ildən 20 ilədək müddətə azadlıqdan məhrumetmə tətbiq edilir.
Hüquqşünas qeyd edib ki, Azərbaycanda belə halların sayı ilə bağlı statistika mövcud deyil. O bildirib ki, ümumilikdə 16 yaşına çatmamış cinsi əlaqədə olan qızların sayını dolayı yolla 16 yaşına çatmamış ana olanların sayından təxmin etmək olar:
“Cəmiyyət “xeyirxah niyyətli” pedofilliyə, yəni qanuni nikah üçün minimum yaş həddini aşan erkən nikahlara qəribə dözümlülük nümayiş etdirir. Hətta belə münasibətlərin qeydə alınmasına qanunla icazə verilmirsə, o zaman ya mollaya üz tutulur, ya da vətəndaş nikahında yaşayırlar”.
E.Zeynalovun sözlərinə görə, yetkinlik yaşına çatmayanların zorlanması halında zərərçəkmişin valideynləri seçim qarşısında qalırlar: zorlayanı həbsə atmaq, amma sonra öz kəndlərində rüsvayçılıq damğası ilə yaşamaq, ya da uşağı ona təcavüz edənlə evlənmək şərti ilə işi ört-basdır etmək.
Hüquqşünas bu cinayətə görə cəzanın nə qədər sərtləşdirilsə də, cinayətkarların cəzasız qalacağı təqdirdə bunun heç bir nəticə verməyəcəyini vurğulayıb.
O, dünyanın bəzi ölkələrində pedofillərə qarşı kimyəvi axtalanmanın tətbiqi məsələsinə toxunub və nümunə kimi Qazaxıstanı göstərib:
“Bu ölkədə pedofillərin kimyəvi axtalanması 2018-ci ildən mövcuddur və o vaxtdan bu günə qədər artıq 25 pedofilə belə prosedur təyin edilib. Bunun çox təsirli olduğuna şübhə edirəm. 2019-cu ildə dörd pedofil axtalandı, amma bu, 21 manyakı qətiyyən çəkindirmədi”.
Ekspertin sözlərinə görə, pedofil manyakların yalnız öz libidolarını qane etmək üçün bu işə əl atdıqlarını düşünmək bir az sadəlövhlükdür.
“Bir uşaqla cinsi əlaqə manyakı qurbanı incitmək, qorxusundan həzz almaq arzusu ilə cəlb edə bilər. Bu vəziyyətdə “kimyəvi axtalanmış” manyak qurbanı hətta seks mağazasından oyuncaqla da zorlaya bilər. Üstəlik, bu dəfə polisin gözü qarşısında, guya “axtalanmış” kimi şübhələrdən kənarda qalacaq. Təəssüf ki, onların pozulmuş beynini axtalamağın yolu hələ müəyyən edilməyib”.
E.Zeynalov həmçinin cəzanın sərtləşdirilməsinin qətllərin sayının artmasına səbəb ola biləcəyi (pedofillərin gənc şahidləri sağ buraxmaqdan qorxacaqları) təhlükəsini də vurğulayıb.
Bununla belə, o, ölkəmizdə pedofillərin çoxunun manyak deyil, kənd ailələrində tərbiyə olunan kişilər olduğunu vurğulayıb.
“Cəmiyyətdə “erkən nikah”lara dözümlülük var və bu, pedofilləri stimullaşdırır. Polis uşaq istismarçılarını saxlayanda onlar qurbanın ailəsi və ya hətta polislə danışıqlar apara biləcəklərini düşünürlər. Ona görə də bir çox belə xəbərlərin əvvəli var, amma sonu yoxdur, heç vaxt yazmırlar ki, günahkar cəzalandırılıb. Məsələn, kənd yerlərinin birində müəllimin aldatdığı qız dərs vaxtı uşaq dünyaya gətirmişdi. İş aydın şəkildə Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 152-ci (“On altı yaşına çatmayan şəxslə cinsi əlaqədə olma və cinsi xarakterli digər hərəkətlər”) maddəsinə düşürdü. Ancaq xəbər yayıldı ki, qurbanın atası məktəbli qızın gələcək müəllimi ilə “göbəkkəsdi” olduğunu bildirib. Sonra qızı harasa apardılar və iş bağlandı. Təəssüf ki, belə nümunələr çoxdur...”, - deyə E.Zeynalov sözlərini yekunlaşdırıb.