Qərbi Azərbaycan Xronikası: "Ermənilər Çivə kəndindəki abidələri məhv etmişdilər"

Bu gün Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində növbəti veriliş efirə gedib.

Jurnalist Rufik İsmayılovun müsahibi Finlandiyada yaşayan azərbaycanlı alim Sevil İrəvanlı olub.

O, Qərbi Azərbaycanın Dərələyəz mahalından, ata-baba yurdu olan Keşişkənd rayonunun Çivə kəndindən söhbət açıb. Bildirib ki, gözəl təbiəti olan bu yaşayış məntəqəsi qədim tarixi ilə də diqqət çəkib. Kənddə çoxsaylı maddi-mədəniyyət abidələri, təhsil müəssisəsi, zəngin kitabxana olub. Çivəlilər elmə, təhsilə böyük maraq göstəriblər. Bunun nəticəsində də kənddə orta məktəbi bitirərək ali təhsil müəssisələrinə qəbul olan, tələbə adını qazananların sayı hər il artıb.

Hazırda Finlandiyada elmi-pedaqoji, eyni zamanda jurnalistika fəaliyyəti ilə məşğul olan S.İrəvanlı deyib ki, daim tarixi yurd yerlərimizin xəyalı ilə yaşayır, ürəyi Vətən həsrəti ilə döyünür. Ermənilərin azərbaycanlılara qarşı törədiyi vəhşiliklərindən danışan alim vurğulayıb ki, ötən əsrin əvvəlində daşnaklar dəfələrlə Çivə kəndinə, eləcə də ətraf yaşayış məntəqələrinə hücum edib, silahsız, dinc insanlarla qəddarcasına rəftar edib, onları qətlə yetiriblər.

Nənəsinin şahidlik etdiyi hadisəni dilə gətirən S.İrəvanlı söyləyib ki, daşnaklar qaynar samovarı azərbaycanlıların belinə bağlayıb işgəncə verərək öldürüblər. O, Çivə kəndindəki tarixi abidələrin də ermənilər tərəfindən məqsədli şəkildə məhv edildiyini, arxivin yandırıldığını vurğulayıb. Alimin sözlərinə görə, 1947-ci ildən etibarən Dərələyəz mahalına, Keşişkənd rayonuna da xaricdən ermənilər kütləvi şəkildə köçürülərək zorla qovulan azərbaycanlıların evlərində məskunlaşdırılıblar. Bunun sayəsində tarixən azərbaycanlıların yaşadığı ərazilərdə ermənilərin say üstünlüyü təşkil olunub.

Finlandiyada Azərbaycanın təbliğatı ilə məşğul olduğunu xatırladan S.İrəvanlı Qarabağ Zəfərindən sonra bütün Qərbi azərbaycanlılarda tarixi torpaqlarımıza qayıtmaq ümidinin artdığını qeyd edib. Bildirib ki, ata-baba yurduna getmək, doğulduğu evdə olmaq, oraları təkrar görmək, Çivədə dünyasını dəyişən doğmalarının məzarlarını ziyarət etmək istəyir.

Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulması, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri - qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, xaçdaşlar, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.

Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi "XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin", - fikrini əsas tutaraq, Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.

Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.