Səfir: Çin Azərbaycana epidemiya ilə mübarizədə dəstək göstərməyə hazırdır

Çinin Azərbaycandakı səfiri Guo Min yeni növ koronavirus pnevmaniyası ilə bağlı Azərbaycanın əsas media nümayəndələrinə birgə yazılı müsahibə verib.

BAKU.WS müsahibəni təqdim edir.

- Xahiş edirəm, hal hazırda Çin daxilində epidemiya vəziyyəti haqqında qısaca məlumat verəsiniz.

- Çin Milli Səhiyyə və Sağlamlıq Komissiyasının son məlumatına əsasən, 19 mart tarixinə Çində ümumilikdə 81 min 246 yeni növ koronavirus xəstəliyi diaqnozu mövcuddur və 70 min 548 nəfər artıq müalicə olunub. Bütün ölkə üzrə diaqnozu təsdiqlənmiş xəstələrin 81 faizindən çoxu xəstəxanalardan çıxarılıb. Onların arasında Uhan şəhərinin müalicə nisbəti 72,9 faiz, Uhandan başqa Hubey əyalətinin müalicə nisbəti 92,7 faiz, Hubeydən başqa digər əyalətlərin müalicə nisbəti 97,3 faizdir. Uhan şəhərindən başqa Hubey əyalətindəki 16 şəhər və rayon da daxil olmaqla bir sıra əyalətlər, muxtar bölgələr və şəhərlər təsdiqlənmiş halların sıfır təmizlənməsinə nail oldular. Uhanda yeni təsdiqlənmiş halların sayı tək rəqəmə düşüb. Martın 10-da Uhandakı 16 müvəqqəti xəstəxananın hamısı bağlanıb. Martın 17-dən etibarən ölkənin hər yerindən gələn tibbi yardım qrupları Hubeyi tərk etməyə başladılar. Hazırda Çinin 21 əyalətində təyin olunmuş sənaye müəssisələrinin bərpa gücü 80 faizdən çox, 11 əyalətdə isə bərpa nisbəti 90 faizə çatır. Əsas sənayenin aparıcı müəssisələri, o cümlədən maliyyələşdirilən xarici müəssisələr istehsalını bərpa ediblər, Çində ictimai asayiş və iqtisadi fəaliyyət getdikcə normala qayıdıb. Çində epidemiyanın qarşısının alınması və nəzarətin mövcud vəziyyəti müsbətə doğru dəyişib və müxtəlif mərhələlərdə mühüm nəticələr əldə edilib.

- Çin epidemiyanın qarşısının alınması və nəzarət işlərində diqqətəlayiq nəticələr əldə edib və müvafiq məlumatlar yaxşı olmağa davam edir. Bu istiqamətdə Çin hansı təsirli tədbirlər gördü?

- Epidemiya başlayandan bəri Çin hökuməti Çin xalqının və dünya xalqlarının təhlükəsizliyi və sağlamlığını qorumaq üçün yüksək məsuliyyətli bir mövqe tutdu, epidemiyaya qarşı qətiyyətlə mübarizə aparmaq üçün ən əhatəli, ən ciddi və hərtərəfli şəkildə epidemiyanın qarşısının alınması və nəzarət tədbirlərini həyata keçirdi. Hubey əyaləti, xüsusən Uhan Çində epidemiyanın qarşısının alınması və nəzarətin prioritetidir. Biz Hubey əyalətinin 16 şəhərini dəstəkləmək üçün ölkə daxilində 19 əyalət üçün bir mexanizm qurduq. Ölkənin hər yerindən və hərbi sistemdən ümumilikdə 340-dan çox tibbi qrup göndərildi və 42 min 600-dən çox tibbi işçi Uhana kömək üçün getdi. Bütün ölkə üzrə epidemiya əleyhinə əməliyyatlar üçün Mərkəzi Komitə və yerli hökumətlər tərəfindən 90 milyard yuandan çox vəsait ayrıldı. 7000-dən çox inşaat işçisi gecə-gündüz çalışdı və 10 gün ərzində 2600 çarpayılıq Huoshenshan və Leishenshan xəstəxanaları tikildi. Ən qısa müddətdə Hubeydə 20 min yataqdan çox olan 16 kvadratlıq kabin xəstəxanaları açıldı ki, bu da xəstələrin tibbi yardım istəklərini asanlaşdırdı. Uhanın "qapalı şəhər" olması ilə yanaşı, biz tez bir zamanda ölkə daxilində uzadılmış tətil, istehsalın dayandırılması, məktəblərin açılışının təxirə salınması və evlərdə karantin kimi müxtəlif təsirli tədbirlər həyata keçirdik və ən qısa müddətdə virusun yayılma sürətini idarə etməyə çalışdıq. Bu tədbirlərin zəruri və təsirli olduğu sübut edildi.

Çinin epidemiya əleyhinə təsiri Çin xüsusiyyətləri ilə sosializmin quruluşunun üstünlüyünü təsdiqləyir. Birincisi, milli sistemdir. 1,4 milyardlıq Çin xalqı epidemiya ilə mübarizə üçün birləşdi. Bütün ölkənin gücündən istifadə edərək Uhan və Hubeyə ən qısa müddətdə kömək etmək üçün 340-dan çox tibbi qrup və 40 mindən çox tibbi heyət təşkil etdik və bu da Çinin gücünü tam əks etdirdi. İkincisi, hərbi üstünlükdür. Mərkəzi Hərbi Komissiyanın sədri Si Cinpinin əmri ilə 4 mindən çox hərbi həkim, mütəxəssis və tibb bacısı cəbhəyə getdi. Huoshenshan, Leishenshan xəstəxana əməliyyatlarında, Uhanda material paylanması və təchizatında, eləcədə bir çox digər əhəmiyyətli epidemiya əleyhinə əlaqələrdə onların daim aktiv olduqlarını görə bilərik. Üçüncüsü, iqtisadi üstünlüklər. Çin cəmi on gün ərzində Huoshenshan və Leishenshan xəstəxanalarını tikdi və Uhanda 16 müvəqqəti xəstəxana inşa edildi. Çin müalicə xərcləri və diaqnozu təsdiqlənmiş xəstələrin tibbi xərcləri üçün subsidiya siyasətini həyata keçirir. Diaqnoz qoyulmuş xəstələrin tibbi xərcləri, əsas tibbi sığorta, ciddi xəstəliklərdən sığorta, tibbi yardım və s. ödənildikdən sonra qaydalara uyğun olaraq fərdi yük Mərkəzi Komitə və yerli maliyyə hesabına ödənilir. Bu tədbirlər güclü bir iqtisadi təməl tərəfindən dəstəklənməlidir. Dördüncüsü, texnoloji üstünlüklər. Epidemiya başladıqdan sonra çinli alimlər 5 gün ərzində virusun ardıcıllığını həyata keçirdilər, virusu müvəffəqiyyətlə təcrid etdilər və "COVİD-19 diaqnostika və müalicə protokolu"nun yeddinci versiyasını buraxdılar. Çin tərəfindən hazırlanan bəzi peyvəndlərin ən qısa müddətdə klinik tədqiqatlara, eləcə də təcili istifadəyə veriləcəyi gözlənilir. Ənənəvi Çin təbabətinin epidemiya əleyhinə təsiri çox yaxşıdır. Biz elm və texnikanın üstünlüklərinə fəal şəkildə baxırıq və 5G pilotsuz avtomat dezinfeksiya vasitəsi və pilotsuz patrul nəqliyyat vasitəsini xəstəxanada, hava limanlarında, metro stansiyalarında və digər yerlərdə, işçilərlə təmas etməmək və virusun yayılmasını əngəlləmək üçün istifadəyə veririk.

- Mövcud epidemiya dünyanın bir çox yerində sürətlə yayılır. Hazırda qlobal epidemiya vəziyyətini necə qiymətləndirirsiniz? Epidemiya ilə mübarizə üçün Çin beynəlxalq birliklərlə əməkdaşlığı gücləndirmək üçün növbəti addımlara necə hazırlanmışdır?

- Çinin epidemiya əleyhinə vəziyyəti getdikcə yaxşılaşsa da, yeni koronavirus xəstəliyi dünyanın bir çox nöqtəsində yayılıb və sürətlə yayılmaqdadır. Martın 11-də Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesus elan etdi ki, "COVID-19"un yayılmasını pandemiya kimi xarakterizə etmək olar. ÜST-ün son statistik məlumatlarına görə, 19 mart tarixinə qədər dünyanın 159 ölkəsində yeni koronavirus epidemiyası yayılıb. 218 min 600 təsdiqlənmiş yoluxma halı, 8900-dən çox ölüm halı, Çindən kənarda 137 min 400 təsdiq edilmiş yoluxma halı və 5600-dən çox ölüm halı mövcuddur. Avropa getdikcə epidemiyanın mərkəzinə çevrilir, bir çox ölkələr fövqəladə vəziyyət elan etdilər və gömrük rəsmiləşdirilməsi, aviareyslərin dayandırılması, sosial təcridetmə və s. kimi kadr mübadiləsini daha da sərtləşdirmək üçün məcburi tədbirlər gördülər və bu insanların gündəlik işinə və həyatına müxtəlif dərəcələrdə təsir edir. Epidemiyanın kölgəsində qlobal birjalarda qarışıqlıq oldu və neftin qiyməti aşağı düşdü. Hər cür beynəlxalq konfrans və idman tədbirləri təxirə salındı. Bu da sübut edir ki, qloballaşma dövründə viruslar nəinki insan sağlamlığına təhlükə yaradır, həm də müxtəlif ölkələrin siyasi, iqtisadi və digər sahələrinə təsir göstərir. Heç bir ölkə təkcə özü haqqında düşünə bilməz. Bütün ölkələrin əlaqəni və əməkdaşlığı gücləndirməsi, epidemiya ilə birgə mübarizədə əlbir olması regional və qlobal sağlamlığın və təhlükəsizliyin qorunmasında çox əhəmiyyətli və zəruridir.

Çinin epidemiyaya qarşı mübarizəsi qlobal epidemiyanın qarşısının alınması və nəzarət mübarizəsində vacib amildir. Eləcə də Çinin səyləri və nailiyyətləri qlobal epidemiyaya qarşı mübarizəyə mühüm töhfə verib. Növbəti addımda Çin epidemiya vəziyyətinin qarşısının alınması və ona nəzarətdə yaxşı bir iş görməyə davam edərkən epidemiyalara qarşı qlobal mübarizəyə töhfə verməyə hazırdır.

Birincisi, ÜST və beynəlxalq ictimaiyyətlə koordinasiyanı gücləndirmək. Biz qlobal səhiyyə təhlükəsizliyi və insanların sağlamlığı üçün açıqlıq, şəffaflıq və yüksək məsuliyyət ruhunda məlumatları ÜST və beynəlxalq ictimaiyyətlə vaxtından paylaşmağa davam edəcəyik. Eyni zamanda, bütün tərəflərlə koordinasiya və əməkdaşlığı gücləndirəcək, regional və qlobal səviyyədə birgə profilaktika və nəzarəti təşviq edəcək və epidemiyanın yayılmasının qarşısını almaq üçün səylə çalışacağıq.

İkincisi, dünya ölkələri ilə epidemiya əleyhinə təcrübə mübadiləsi aparmaq. Hazırda Çin "COVID-19" diaqnozu və müalicəsi protokolunun 7 versiyası"nı buraxıb və "COVID-19" profilaktika və nəzarət planının 6 versiyası"nı dünyanın digər ölkələri ilə bölüşüb və mübadilə etmək üçün bir çox dillərə tərcümə edib yayıb. İndiyə qədər Çin Avropa İttifaqı, ASEAN, AU, CARICOM, ŞƏT, Cənubi Sakit Okean adası ölkələri, ABŞ, İtaliya, Azərbaycan, Moldova, Gürcüstan və digər ölkələrlə epidemiyanın qarşısının alınması və müalicəsi sahəsində təcrübə mübadiləsi məqsədilə videokonfranslar keçirib. Çin və Cənubi Koreya yeni koronavirus epidemiyasının qarşısının alınması və nəzarəti üçün ortaq əməkdaşlıq mexanizmi qurdu və ilk görüşlərini keçirdi. Biz müxtəlif formalar vasitəsilə müvafiq ölkələr və beynəlxalq təşkilatlarla mübadilə və qarşılıqlı öyrənməni gücləndirməyə davam edəcəyik, regional və qlobal sağlamlıq təhlükəsizliyini qorumaq üçün səylərimizi birlikdə artıracağıq.

Üçüncüsü, tibbi ekspert qruplarını ehtiyacı olan ölkələrə və bölgələrə göndərmək. İndiyə qədər Çin intensiv iş aparmaq, epidemiyanın qarşısının alınması və digər ölkələrə yardım edilməsi üçün İran, İraq, İtaliya, Pakistan və epidemiyadan ciddi zərər çəkən digər ölkələrə mütəxəssis qruplarını göndərdi. Biz bu forma vasitəsilə ehtiyacı olan ölkələrə dəstək və yardım göstərməyə davam etmək üçün əlimizdən gələni edəcəyik.

Dördüncüsü, beynəlxalq ictimaiyyətə dərman preparatları və digər profilaktik materiallarla yardım göstərmək. Çin hökuməti Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına 20 milyon ABŞ dolları məbləğində pul vəsaiti bağışlayıb, ehtiyacı olan ölkələrə maska, dərmanlar, qoruyucu geyimlər, epidemiyanın qarşısının alınması üçün digər vasitələr və tibbi avadanlıqlar göndərib. Çinin yerli hökumətləri və ictimai təşkilatları digər ölkələrə də yardım əli uzadıblar. Biz öz çətinliklərimizi dəf etməyə və ölkəmizdə epidemiya ilə mübarizə apararkən bacardığımız qədər digər ölkələrə yardım göstərməyə davam edəcəyik.

Beşincisi, beynəlxalq ictimaiyyətlə elmi və texnoloji əməkdaşlığı gücləndirmək. Çin "Çin müdrikliyi" və "Çin üslubu" ilə dünyada epidemiya erkən qalib gəlmək üçün müvafiq ölkələrlə əczaçılıq, peyvəndlər, testlər və s. sahələrdə elmi-texniki əməkdaşlıq etməyə hazırdır.

Faktlar bir daha sübut etdi ki, virus bəşəriyyətin ümumi düşmənidir və epidemiyanın milli sərhədləri yoxdur. Qloballaşma dövründə bütün ölkələrin taleyi bir-biri ilə əlaqəlidir və sıx bağlıdır. Bəşəriyyətin inkişafı və tərəqqisi üçün yeganə düzgün istiqamət ortaq gələcəyi olan bir cəmiyyət qurmaqdır. Çin epidemiya ilə mübarizədə əl-ələ vermək fürsətindən istifadə edəcək, beynəlxalq koordinasiya və əməkdaşlığı gücləndirəcək, bəşəriyyətin yaşadığı Planeti birgə qoruyacaq və hamının sevinc və kədərlə paylaşdığı qlobal bir kənd quracaq.

- Bu ilin yanvar ayının əvvəlində Çində baş vermiş böhrandan bəri, Çin və Azərbaycan birlikdə epidemiya ilə mübarizə üçün hansı tədbirlər gördülər? Hazırda Azərbaycanda 44 COVID-19-a yoluxma diaqnozu qoyulub. Azərbaycan hökuməti tərəfindən görülən epidemiyanın qarşısının alınması tədbirlərini necə qiymətləndirirsiniz?

- Çinin epidemiya ilə mübarizəsi zamanı Azərbaycan hökuməti və xalqı Çin ilə qətiyyətlə birgə oldu və müxtəlif yollarla önəmli dəstək verdi. Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev Çin Xalq Respublikasının Sədri cənab Si Cinpinə başsağlığı və dəstək məktubu ünvanladı, Çinin epidemiyanın qarşısının alınması istiqamətində səylərini çox yüksək qiymətləndirdi. Azərbaycanın yerli orqanları və ictimai təşkilatları Çinə tibbi maskalar və əlcəklər kimi təcili ehtiyac duyulan materiallar bağışladılar. Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin çəkdiyi "Uhana dəstək! Çinə dəstək" adlı tanıtım filmi çətin zamanda Azərbaycan ilə Çin arasındakı dostluq münasibətlərini təcəssüm etdirir.

Çinin vəziyyəti yaxşılaşdıqca və eyni zamanda, qlobal epidemiya vəziyyətinin getdikcə ağırlaşdığı bir şəraitdə Çin tərəfi öz ölkəsində epidemiya vəziyyətinin qarşısının alınması istiqamətində yaxşı iş görərkən, həm də epidemiya ilə mübarizədə Azərbaycana kömək göstərir. Martın əvvəlində Çin Xarici İşlər Nazirliyi və Çin Milli Səhiyyə və Sağlamlıq Komissiyası Avrasiya ölkələri ilə çoxtərəfli videokonfranslar keçirdi, yeni koronavirusun qarşısının alınması və nəzarət təcrübəsi, müxtəlif ölkələrin mütəxəssisləri ilə, o cümlədən Azərbaycanla da mübadilə edildi və yaxşı nəticələr əldə olundu. Çin Xəstəliklərin Qarşısının Alınması və Nəzarəti Mərkəzinin mütəxəssisləri və baş epidemioloqları Çinin yeni növ koronavirus epidemiya vəziyyətinin inkişafı haqqında vəziyyəti bütün ölkələrə təqdim etdilər və qarşısının alınması və nəzarət təcrübələrini bölüşdülər. Xüsusilə Çin Azərbaycandan olan mütəxəssislər üçün xüsusi profilaktika və nəzarət tədbirləri və klinik müalicə planları haqqında dərin mübadilə aparmaq üçün ikitərəfli videobağlantılar təşkil etdi. Çin Azərbaycana dəstək göstərməyə, epidemiya ilə mübarizə təcrübəsini bölüşməyə və çətinliklərin öhdəsindən gəlmək üçün Azərbaycanla birlikdə çalışmağa hazırdır.

Azərbaycanda "COVID-19" infeksiyası təsdiqlənəndən bəri Prezident İlham Əliyevin tapşırığı ilə Azərbaycan hökuməti insanların sağlamlığı və təhlükəsizliyi üçün yüksək məsuliyyət prinsipinə uyğun olaraq, ölkədə epidemiyanın yayılmasının qarşısını almaq üçün müxtəlif tədbirlər həyata keçirib. Ən qısa müddətdə Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargah yaradıldı. Azərbaycanda virusun yayılmasının qarşısını almaq üçün müxtəlif sosial təcrid tədbirləri görüldü. Çin tərəfi bunu anlayır və dəstəkləyir. Eyni zamanda, Azərbaycan tərəfi epidemiya ilə mübarizədə beynəlxalq əməkdaşlıqda da fəal iştirak edib, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına, İrana və digər ölkələrə lazımi dəstək göstərib. Çin tərəfi bunu yüksək qiymətləndirir. Mən əminəm ki, Prezident İlham Əliyevin güclü rəhbərliyi, eləcə də Çinin də daxil olduğu dost ölkələrin dəstəyi ilə Azərbaycan epidemiya əleyhinə mübarizədə qələbə qazanacaq.