Ürəyin özünü sağaltma mexanizmi tapıldı – alimlər CPT1a proteinin rolunu açıqladı

Ohayo Dövlət Universitetinin Tibb Kollecində çalışan alimlər ürəyin zədələnmə və yüksək stressdən sonra özünü daha yaxşı bərpa etməsinə kömək edən yeni mexanizm aşkar ediblər. Araşdırma göstərib ki, bu prosesdə əsas funksiyanı karnitin palmitoyltransferaza 1a (CPT1a) adlı protein yerinə yetirir.

BAKU.WS xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri nüfuzlu Circulation Research (CirRes) jurnalında yayımlanıb.

Mütəxəssislər sağlam donor ürəyi ilə qeyri-işemik kardiomiopatiyadan əziyyət çəkən xəstələrin ürək toxumalarını müqayisə ediblər. Məlum olub ki, xəstələrdə CPT1a proteininin səviyyəsi yüksəlir, digər forma – CPT1b isə dəyişmir. Alimlər bunun ürəyin zədələnməyə qarşı təbii müdafiə reaksiyası olduğunu düşünürlər.

Heyvanlar üzərində aparılan təcrübələr də buna işıq salıb: CPT1a istehsalı zəif olan siçanlarda ürək çatışmazlığı daha tez inkişaf edib və ürək əzələsinin işi pisləşib. Əksinə, gen terapiyası vasitəsilə CPT1a səviyyəsi artırıldıqda, xəstəlik başlayandan sonra belə ürək funksiyasında bərpa müşahidə olunub.

Bundan başqa, araşdırma CPT1a-nın yalnız enerji mübadiləsində deyil, həm də toxuma çapıqlanması və hüceyrə ölümünü idarə edən genlərin fəaliyyətini azaltmaqda rol oynadığını göstərib. Bu isə ürəkdə patoloji proseslərin ləngiməsinə və əzələ toxumasının strukturunun qorunmasına kömək edir.

Tədqiqat qrupu hazırda CPT1a gen terapiyasını heyvanlar üzərində daha geniş sınaqdan keçirir və gələcəkdə insanlar üçün klinik tədqiqat mərhələsinə keçməyi planlaşdırır.

Mütəxəssislərin fikrincə, əgər metod təsdiqini taparsa, gələcəkdə ürək çatışmazlığı ilə mübarizədə uzunmüddətli dərman müalicəsini əvəz edə biləcək təkmil və birdəfəlik terapiya tətbiq oluna bilər.

Alimlər hazırkı vəziyyəti narahatedici hesab edir: son illərdə kardiomiopatiya diaqnozu qoyulan insanların sayı kəskin artıb və yeni müalicə yanaşmalarına ehtiyac daha da aktuallaşıb.