ÜST növbəti pandemiyaya səbəb ola biləcək 7 patogeni açıqladı

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) bəzi patogenlərin (mikroorqanizmlər öz sahibinə münasibətdə parazitlik edən mikroorqanizmlərdir) növbəti pandemiyalara səbəb ola biləcəyi açıqlayıb.

BAKU.WS "Euronews"a istinadən xəbər verir ki, onlar bura 30 növ patogenin daxil olduğunu vurğulayıb.

COVID-19 bir ömürlük pandemiya kimi hiss edilə bilər. Lakin dünyanın növbəti qlobal səhiyyə böhranına səbəb ola biləcək patogen, ehtimal ki, elm adamlarının diqqətindədir. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) böyük epidemiyalara səbəb ola biləcək, ciddi xəstəliklər yaradacaq "prioritetli patogenləri" izləyir.

Əgər doğru birləşməni əhatə edən patogen ortaya çıxsa, bu, beynəlxalq fövqəladə vəziyyətə və ya pandemiyaya səbəb ola bilər.ÜST deyir ki, tədqiqatçılar peyvənd, müalicə və diaqnoz metodlarını inkişaf etdirərkən bu patogenlərin qarşısını almaq barədə düşünülməlidir.

Bu ilin hesabatı üçün 54 ölkədən 200-dən çox alim 1652 patogenin, həm virusların, həm də bakteriyaların təhlilini edib və 33-ü pandemiya səviyyəsində riskli kimi müəyyən edilib.

2024-cü ildə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının bölgələrində tapıla biləcək yeddi patogen bunlardır:

A qrip virusları

Bu qrup qrip viruslarına 2009-cu ildə donuz qripi pandemiyasına səbəb olan H1N1 və bu il ABŞ-da inəklər və fermerlər yayılan quş qripi H5 daxildir. Mütəxəssislər xəbərdarlıq ediblər ki, "X xəstəlik" - pandemiyaya səbəb ola biləcək yeni bir xəstəlik üçün hipotetik bir termindir və bir qrip virusundan yarana bilər.

Sarbecoviruslər (və ya SARS ilə əlaqəli koronaviruslar)

Sarbecovirüslər, 2000-ci illərin əvvəllərində SARS epidemiyasına, 2010-cu illərdə MERS epidemiyasına və 2020-ci ildə qlobal COVID-19 epidemiyasına səbəb olan viruslar üçün istifadə olunan ümumi terminidir. ÜST-ün sözlərinə görə, gələcəkdə bu epidemiyanın erkən yayılmasında heyvanlar mühüm rol oyanaya bilər.

Meymunçiçəyi virusu

Mpox xəstəliyinə səbəb olan virus 2022-ci ildə qlobal sağlamlıq fövqəladə vəziyyətinə səbəb oldu, lakin Mərkəzi Afrikanın bəzi bölgələrində illərdir hökm sürür idi. Hazırda Konqo Demokratik Respublikasında (KDK) daha təhlükəli bir növ yayılır.

Dengue virusları

Dengue qızdırması siçanlar tərəfindən yayılan viral bir xəstəlikdir və simptomsuz ola bilər, lakin xəstəxanaya yerləşdirilmə və ya ölümlə nəticələnən ciddi xəstəliklərə səbəb ola bilər. Cənub-Şərqi Asiya və Qərbi Sakit okean bölgəsində yaşayan insanlar tropik iqlim səbəbindən daha yüksək risk altındadırlar, lakin bu viruslar dünyanın hər yerində mövcuddur.

Klebsiella pneumoniae, Salmonella enterica, Lentivirüs humimdef kimi viruslar da gələcək illərdə pandemiyaya səbəb olacaq 7 virus arasındadır.