İnsanın qocalma sürəti yanaq epitel hüceyrələri tərəfindən qiymətləndirilə bilər

Alimlər yanaq epitel hüceyrələrində bioloji qocalma sürətini qiymətləndirməyə imkan verən "CheekAge" alətini yaradıblar.

BAKU.WS xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri "Frontiers in Aging" jurnalında dərc olunub.

Alimlərin fikrincə, insanlar müxtəlif nisbətlərdə qocalır. Bəzi insanlar daha yavaş qocalmağa genetik meyllidirlər, bəziləri isə yaşa bağlı dəyişiklikləri daha erkən yaşayır.

Stress, pis yuxu, pis pəhriz, siqaret və alkoqol kimi bəzi həyat tərzi faktorları qocalmanı sürətləndirir.

Son on il ərzində alimlər insanların yaşına və həyat tərzinə uyğunlaşdırılmış bir neçə "epigenetik saat" yaratmışlar. Onların əksəriyyəti qan hüceyrələrində DNT metilasiyasının təhlilinə əsaslanır ki, bu da nümunə toplamanı çətinləşdirir və xəstə üçün stress yaradır. Amerikalı elm adamlarının yeni kəşfi olan "CheekAge" aləti yanağın daxili hissəsindəki epitel hüceyrələrindən alınan epigenetik izləri araşdırır.

"CheekAge" artıq Edinburq Universitetində Lothian Birth Cohorts (LBC) proqramından 1513 iştirakçı üzərində sınaqdan keçirilib.

Hər üç ildən bir, 450 min sahədə könüllülərdə DNT metilasiya səviyyəsi ölçülüb. DNT metilasiyası normal hüceyrə prosesləri üçün vacib olan transformasiya adlanır. Ancaq DNT molekulunun modifikasiyası səhv baş verərsə, bir insanın xəstəliklərə tutulma riski artır.

Bu məlumatlar "CheekAge"in proqnozlaşdırma qabiliyyətini inkişaf etdirmək və könüllülərin ölüm riskini müəyyən etmək üçün istifadə edilmişdir. Ölüm məlumatları Şotlandiya Milli Səhiyyə Xidmətinin Mərkəzi Reyestrindən əldə edilib.

Nəticələr göstərib ki, "CheekAge" gözlənilən ölümün vaxtını birinci nəsil epigenetik saatlardan daha dəqiq müəyyən edə bilir. "CheekAge" bir standart sapma artdıqda bütün səbəblərdən ölüm riski 21% artıb.

Gələcək tədqiqatlarda tədqiqatçılar CheekAge istifadə edərək bütün səbəblərdən ölümdən başqa hansı göstəricilərin qiymətləndirilə biləcəyini görməyi planlaşdırırlar. Bu, yaşa bağlı xəstəliklərin inkişaf ehtimalı və ya "sağlam illərin" sayı ola bilər.