Bir bitkiyə zərər versəniz, "qışqırar" – Bitkilər stressə düşəndə səs çıxarır

Bitkilər insan qulağının eşidə bilmədiyi ultrasəs tezliklərində "patlama" və ya "cıqqıltı"ya bənzər səslər yayır və bu səslərin sayı bitki stressə düşəndə artır. Alimlər bu səslərin bitkilərin ətraf mühitə yaşadıqları gərginliyi ötürmək üsullarından biri ola biləcəyini bildirir.

BAKU.WS xəbər verir ki, tədqiqatçılara görə, səssiz görünən bir tarlada belə, əslində bizim eşidə bilmədiyimiz, lakin məlumat daşıyan səslər mövcuddur. Bəzi heyvanlar bu səsləri eşidə bilir və bu da canlılar arasında səsə əsaslanan daha geniş qarşılıqlı əlaqələrin olduğunu göstərir.

Bitkilər stress altında olduqda düşündüyümüz qədər passiv olmurlar. İnsanlar tərəfindən müşahidə edilə bilən ən aydın dəyişikliklərdən biri, güclü qoxular yaymalarıdır. Bundan əlavə, rənglərini və formalarını da dəyişdirə bilirlər. Bu dəyişikliklər ya ətrafdakı digər bitkiləri təhlükə barədə xəbərdar edir, ya da zərərvericilərlə mübarizə aparmaq üçün bəzi heyvanları cəlb edir.

Bununla belə, alimlər bitkilərin başqa növ siqnallar yayıb-yaymadığını da araşdırmağa qərar veriblər. Onlar bitkilərin səs eşidə bildiyini müəyyən etdikdən sonra, bu canlıların səs çıxarma qabiliyyətini də öyrənməyə başlayıblar.

Tədqiqat zamanı pomidor və tütün bitkiləri müxtəlif şəraitlərdə müşahidə olunub. Əvvəlcə normal, stresssiz vəziyyətdəki bitkilər qeydə alınıb və əsas ölçülər götürülüb. Daha sonra isə su verilməyən və sapı kəsilən bitkilər izlənib. Bu müşahidələr həm səskeçirməz akustik otaqda, həm də adi istixanada aparılıb.

Nəticələrə görə, bitkilərin yaydığı səslər yüksək tezlikli olub insanların eşidə bilməyəcəyi səviyyədədir, lakin bir metrdən artıq məsafədən belə aşkar edilə bilir. Stresssiz bitkilər demək olar ki, heç bir səs çıxarmır. Stress altında olanlar isə xeyli "səs-küylü" olur - saatda təxminən 40 tıqqıltıya qədər səs çıxara bilirlər