Alimlər aşkar ediblər: çay paketləri suya milyardlarla zərərli hissəcik buraxır

Universitet mütəxəssisləri tərəfindən aparılan təcrübə çayın dəmlənmə prosesinin modelləşdirilməsindən ibarət olub: çay paketləri müxtəlif temperaturlu sulara – soyuq, ilıq və isti (20, 50 və 100 °C) – salınıb.

BAKU.WS-in RG.ru-ya istinadla verdiyi məlumata görə, təcrübə nəticəsində müəyyən edilib ki, mikroplastikin miqdarı suyun temperaturundan və dəmlənmə müddətindən asılı olaraq dəyişir. "Cəmi bir saat ərzində bir çay paketindən suya milyardlarla hissəcik düşür.

Onların konsentrasiyası sintetik paketlərdə bir litr suda 14 milyard, sellüloz əsaslı paketlərdə isə 170 milyarda qədər çatır", – deyə universitetdə bildirilib. Bu nəticələr nano-hissəciklərin hərəkətinin izlənməsi (trekinq analizi) üsulu ilə əldə edilib.

Tədqiqatda müxtəlif markalara məxsus səkkiz növ çay da yoxlanılıb. "Birinci mərhələdə alimlər çay paketlərinin tərkibini müəyyən ediblər. İnfraqırmızı spektroskopiya və kalorimetrik analiz metodları göstərib ki, piramida formalı paketlərdə sintetik polimerlər - neylon və polipropilen, düz formalı paketlərdə isə təbii sellüloza mövcuddur", – universitet nümayəndələri izah ediblər.

Novqoroddakı polimerlərin modelləşdirilməsi laboratoriyasının baş elmi işçisi Aleksandr Yaroslavov qeyd edib ki, polimer hissəciklər ətraf mühitdəki məhlullardan zərərli maddələri özünə bağlaya bilir. Buna kation qrupları olan, suyun təmizlənməsi proseslərində geniş istifadə edilən suda həll olan polimerlər daxildir. "Kation qrupları polikatyonlara yüksək müsbət yüklülük verir və bu səbəbdən onlar mikroorqanizmlər, o cümlədən faydalı bakteriyalar üçün toksik olur.

Belə polikatyonlar mənfi yüklü mikroplastik hissəciklərlə birləşdikdə, həmin hissəciklər zəhərli hala gəlir. Biz mənfi yüklü model polimer mikrosferlərdən istifadə edərək göstərdik ki, polikatyon mikroplastik hissəciklər arasında hərəkət edə bilir", – deyə alim bildirib.

Universitetdə əlavə edilib ki, polimer nano-hissəciklərin canlı orqanizmlərə təsiri barədə daha dəqiq nəticələr yalnız müxtəlif tip hüceyrələr üzərində aparılacaq növbəti təcrübələrdən sonra əldə ediləcək. Bununla belə, mütəxəssislər ənənəvi yarpaq çayını unutmağı tövsiyə etmirlər və mümkün qədər düz, sellüloz əsaslı çay paketlərini seçməyi məsləhət görürlər.