Azərbaycanda pensiyalar
"Azərbaycanda pensiyalar" teqi üzrə xəbərlər
Azərbaycanda pensiyalar: növləri, rəsmiləşdirilməsi və ödənişlərin məbləği
Azərbaycanın pensiya sistemi vətəndaşların iş stajı, gəlirləri və yaşı əsasında sosial müdafiəsini təmin edir. Dövlət proqramı yaşlı insanların, əlillərin, müharibə iştirakçılarının və digər kateqoriyalardan olan vətəndaşların dəstəklənməsinə yönəlib. Bu məqalədə siz hansı pensiya növlərinin olduğunu, pensiya ödənişlərinin necə rəsmiləşdirildiyini və ərizə təqdim etmək üçün hansı sənədlərin lazım olduğunu öyrənəcəksiniz.
Azərbaycanda pensiya növləri
Azərbaycanda aşağıdakı əsas pensiya növləri mövcuddur:
- Əmək (sığorta) pensiyası — Dövlət Sosial Müdafiə Fonduna ödənilən əmək stajı və ödənişlər əsasında təyin edilir;
- Yaşa görə pensiya — pensiya yaşına çatdıqda rəsmiləşdirilir (kişilər — 65 yaş, qadınlar — 63 yaş);
- Əlilliyə görə pensiya — təsdiqlənmiş əlillik dərəcəsi olan vətəndaşlara ödənilir;
- Ailə başçısını itirməyə görə pensiya — vəfat etmiş sığorta olunanın ailə üzvləri üçün nəzərdə tutulub;
- Sosial pensiya — lazımi əmək stajı olmayanlara təyin edilir.
Pensiyanın təyin edilməsi şərtləri
Əmək pensiyası almaq üçün vətəndaş:
- minimum 13 il sığorta stajına malik olmalıdır (hər il hədd artırılır);
- müəyyən edilmiş pensiya yaşına çatmalıdır;
- e-sosial.az rəqəmsal pensiya sisteminə vaxtında məlumat təqdim etməlidir.
Pensiya üçün necə müraciət etmək olar
Azərbaycanda pensiya rəsmiləşdirmə prosesi maksimum rəqəmsallaşdırılıb. Müraciəti aşağıdakı vasitələrlə təqdim etmək olar:
- e-gov.az və ya e-sosial.az portalları vasitəsilə;
- ASAN xidmət Mərkəzləri vasitəsilə;
- Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun şöbələri vasitəsilə.
Lazım olan sənədlər:
- şəxsiyyət vəsiqəsi;
- stajı təsdiq edən sənədlər (əmək kitabçası, arayışlar);
- tibbi rəylər (əlillik halında);
- ərizə.
Azərbaycanda pensiyaların məbləği
2025-ci ildən etibarən Azərbaycanda yaşa görə orta pensiya təxminən 460 manat təşkil edir. Ödənişlərin məbləği aşağıdakılardan asılıdır:
- sığorta haqlarının məbləği;
- staj illərinin sayı;
- pensiya kateqoriyası.
Pensiyalar hər il inflyasiya səviyyəsi və hökumətin qərarları nəzərə alınmaqla indeksləşdirilir.
Tez-tez verilən suallar (FAQ)
Xaricdə olarkən pensiya rəsmiləşdirmək olarmı? Bəli, elektron rəqəmsal imza və e-gov.az vasitəsilə dövlət xidmətlərinə giriş imkanı olduqda.
Təhsil staja daxildirmi? Xeyr, təhsil sığorta stajına daxil deyil. Yalnız ödənişli iş dövrləri nəzərə alınır.